Sinh viên luật mới ra trường nên làm gì?

Khi dạo quanh các diễn đàn và các trang, nhóm facebook, không khó để bắt gặp những bài viết thể hiện băn khoăn và trăn trở sinh viên luật mới ra trường nên làm gì, có nên theo định hướng A, chọn con đường B… hay không?

Bài viết này là đôi ba dòng chia sẻ của một người đi trước, hi vọng sẽ mang lại cho bạn một góc nhìn tích cực hơn trong những ngày tháng đầy băn khoăn ấy.

Học ngành luật ra làm gì?

Nếu đã đọc bài viết “Học luật ra làm gì? Học luật có dễ xin việc không? Lương ngành luật có cao không?”, có lẽ bạn cũng sẽ đồng ý với mình rằng các cơ hội cho sinh viên luật vốn dĩ rất nhiều. Cho dù bạn làm công hay làm tư, những lựa chọn đa dạng luôn chào đón bạn. 

Nếu thích làm nhà nước, bạn có thể thi vào tòa án, viện kiểm sát hay các vị trí công chức, viên chức khác được tuyển dụng ở các sở, bộ, ban, ngành. Bạn cũng có thể học lên thạc sĩ và thi vào làm giảng viên luật ở các trường đại học công lập.

Nếu muốn làm tư, hai hướng đi có nhiều cơ hội và cũng thường được lựa chọn nhiều nhất là làm công ty luật và làm pháp chế doanh nghiệp. Khi làm công ty luật, bạn có thể học hỏi được nhiều điều thú vị từ các công việc đa dạng và thử thách. Khi làm pháp chế doanh nghiệp, bạn sẽ có thêm góc nhìn thực tế và sâu sắc hơn về việc sử dụng công cụ pháp lý trong hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó, cũng không ít các bạn cử nhân luật ra làm trái ngành, làm các công việc khác với suy nghĩ ban đầu khi bước chân vào trường luật. Tuy nhiên, dù bạn làm công việc gì, tư duy và kỹ năng mà bạn học được ở trường luật ít nhiều cũng sẽ giúp ích cho bạn trên đường nghề, đường đời.

Lựa chọn công việc như thế nào?

Có nhiều tiêu chí, nhiều yếu tố để người ta cân nhắc trước khi lựa chọn một công việc. Ở bài viết này, tạm bỏ qua các tiêu chí khách quan, tức là những vấn đề thuộc về môi trường, công việc, sếp, đồng nghiệp…., mình muốn đề cập nhiều hơn đến các yếu tố chủ quan.

Có ba điểm mà bạn cần suy xét và cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn công việc cho bản thân, bao gồm:

• Định hướng: Bạn mong muốn trở thành ai trong tương lai? Luật sư làm việc tại các công ty luật hay luật sư nội bộ tại bộ phận pháp chế doanh nghiệp? Kiểm sát viên hay thẩm phán? Hay công chức, viên chức tại Vụ pháp chế của cơ quan nhà nước nước?… Mục tiêu 5, 10, 20 năm nữa của bạn như thế nào?

Định hướng rất quan trọng vì nó là cái soi đường, dẫn lối cho bạn, giúp bạn bước qua những giai đoạn khó khăn và vất vả của công việc, giúp bạn bớt hoang mang và nhìn ngang ngó dọc trên đường đi của mình. Khi không có định hướng, người ta dễ đi lung tung mà không biết mình sẽ đến điểm nào. 

Tất nhiên, định hướng có thể thay đổi trong quá trình công tác và trải nghiệm, nhưng không có định hướng thì chính là bạn đang để cuộc đời kéo lê mình đi, đang thiếu trách nhiệm với cuộc sống của chính mình. 

• Năng lực: Hơn ai hết, bạn phải là người hiểu rõ năng lực của bản thân đến đâu, kiến thức chuyên môn ở mức độ nào, tiếng anh chuyên ngành ra sao, các kỹ năng cứng (kỹ năng chuyên môn) và mềm như thế nào. Hiểu năng lực vừa là để lựa chọn đúng công việc phù hợp với bản thân hiện tại, vừa để biết mình cần cố gắng hơn ở những khía cạnh nào để đạt đến mục tiêu mình mong muốn trong tương lai.
• Tính cách: Bên cạnh định hướng và năng lực, mình cho rằng hiểu rõ tính cách của bản thân và lựa chọn môi trường phù hợp cũng là một yếu tố quan trọng quyết định việc bạn có hạnh phúc với công việc của mình hay không. Bởi lẽ, đôi khi bạn có thừa năng lực để bước chân vào một môi trường nào đó, nhưng chưa chắc công việc mà môi trường ấy đã khiến bạn vui vẻ và phát triển như bạn nghĩ.

Không phải cứ công ty lớn, doanh nghiệp to, phúc lợi nhiều thì sẽ tốt. Những điều hào nhoáng bên ngoài đôi khi che mất sự toxic và những góc khuất bên trong. Bởi thế, đừng chỉ chăm chăm nhìn vào những yếu tố khách quan mà trước tiên hãy hiểu chính mình để đưa ra lựa chọn công việc tốt nhất.

Sinh viên luật mới ra trường nên làm gì?

Nếu ai đó hỏi mình câu hỏi này thì mình sẽ trả lời là làm công ty luật. Tất nhiên, đây chỉ là quan điểm của cá nhân mình thôi. Như có nói ở phần trên, lựa chọn làm gì thì nên được cân nhắc dựa trên định hướng của bạn.

Mặc dù vậy, nếu như bạn chưa có định hướng gì, chưa biết mình thích gì, muốn gì, thì công ty luật là một môi trường đáng để bạn trải nghiệm. Bởi đó là nơi có đa dạng các loại công việc để bạn thử sức, có nhiều thử thách để bạn bước dần ra khỏi vòng an toàn của chính mình. Đó cũng là nơi giúp bạn hình thành tư duy pháp lý, tư duy thực tiễn và học hỏi những kỹ năng xử lý vấn đề, kỹ năng giải quyết công việc thông qua từng hồ sơ, từng vụ việc.

Ở công ty luật, bạn cũng sẽ được tiếp xúc với các luật sư tiền bối, các thế hệ đàn anh đàn chị đi trước, những người sẽ mang đến cho bạn thêm nhiều góc nhìn về nghề, về những lựa chọn. Công việc ở công ty luật thì vất vả đấy, nhưng chính sự gian nan trong những ngày tháng bắt đầu ấy sẽ giúp bạn dễ dàng thích nghi và xử lý nếu lỡ về sau có gặp những khó khăn trong nghề.

Mới ra trường hay khi còn trẻ là lúc ta có thể lựa chọn, có thể sai lầm và dễ dàng làm lại. Bởi vậy, đừng ngần ngại trải nghiệm ở những ngày tháng này, đừng chọn ì lại một chỗ trong giai đoạn ta có thể phấn đấu. Hãy bước ra khỏi vòng an toàn, chấp nhận va vấp và đón nhận dần sự trưởng thành trong nghề, trong đời bạn nhé.